برای خواب راحت کودک روتینهای خواب را عنوان کردیم. روتین یعنی چیزی که همیشگی و تکراری است. بدون تغییر و تنوع در یک قالب همیشگی ارائه میشود. اثر روتینها بر کودک چیست؟ انجام روتین باعث میشود کودک متوجه شود انتظار دیگران از او چیست، وقتی میداند چه انتظاری از او دارند احساس رضایت و حس ایمنی می کند. روتینها فعالیتهای مشابه و تکراری هستند که بسته به نیاز ما و کودکمان یکی پس از دیگری اجرا میشود تا کودک را به سمت خوابی آرام هدایت کند.
اولین گام در روتینهای خواب
اولین گام، بازی آرام است. این بازی نباید هیجان زیادی را به کودک منتقل کند چرا که بالا رفتن سطح هیجان، خوابیدن را برای کودک مشکل میکند. یک بازی آرام بسته به سن کودک میتواند شبیه بازی لیلیلی حوضک باشد. او پیش از خواب آرامش آغوش والدینش را حس کرده و سپس به رختخواب میرود. میتوانید یکی از بازیهای آرام مثل، بازی اتل متل توتوله، راه بردن و تاتی کردن، تاپ تاپ خمیر، بازی سایه ها، نقاشی روی یک کاغذ، خواندن شعرهای مناسب قبل از خواب مثل «یه شب که من خوابیدم یه خواب خوبی دیدم» و نظایر آن باشد. این بازی آرام حتی میتواند یکی از بازیهای درون حمام باشد. شما میتوانید بازی را در حمام آغاز کنید و بعد از آن کودک را استحمام کرده و برای خواب آماده کنید. (اگر کودک شما با حمام رفتن به شدت دچار هیجان میشود و یا این کار برای او هیجان زیادی دارد برنامه حمام را از لیست روتینها حذف کنید و به جای آن تنها دست و صورت و پای کودک را با آب گرم بشویید)
پس از حمام کردن کودک و ماساژ بدنش، لباس خوابی راحت به او بپوشانید. بعضی از ما فکر میکنیم نیاز به لباس خاصی برای خواب نیست. پوشاندن لباس خواب به این معنا است که کودک متوجه شود کمکم باید برای خواب آماده شود. در عین حال یک لباس گشاد و نخی مناسب برای خواب آرامش بیشتری به کودک در حین خواب میدهد. کودک را در تختش بگذارید. نور اتاق را کم و ملایم کنید.(به یک باره همه نورها را خاموش نکنید. این کار در خیلی از موارد نتیجه عکس میدهد و کودک را بیدار نگه میدارد) کتابی برای کودک بخوانید یا اگر او به آهنگ آرام بخش و یا لالایی عادت دارد میتوانید هر کدام از اینها را برایش انجام داد. یکی از عروسکها و یا اسباب بازیهای مورد علاقهاش را در کنارش بگذارید تا در زمان عدم حضور شما آنرا در آغوش بگیرد و بعد به آرامی پشت یا پیشانی کودک را با دست ماساژ دهید این کار در به خواب رفتن کودک اثر مثبتی دارد.
نکته
بعضی از کودکان به عروسک یا اسباب بازی خاصی علاقه ندارند. ممکن است کودک به پتوی خاصی علاقه داشته باشد. نکته مهم این است که چیزی در اختیار کودک قرار دهیم که باعث آرامش او شود.
تعویض پوشک کودک پیش از به خواب رفتن از بیدار کردن کودک در ساعتهای میانی خواب جلوگیری میکند. در عین حال توجه شما به نیازهای او، احساس رضایت و حس دوست داشته شدن از سوی والدین را به کودک منتقل میکند.
همیشه نباید یکی از والدین (برای مثال مادر) در کنار تختخواب کودک باشد. بهتر است این برنامه به صورت چرخشی اما با همان روتینها انجام شود. چرا که در شرایطی که امکان حضور یکی از والدین نباشد کودک باز هم به خوابیدن با والد دیگر خو گرفته است.
زمزمه کردن آرام لالایی یا گفتگوی کوتاه با کودک در کنار تختش در حالی که او را ماساژ میدهید برای خواب آماده تر میسازد.
بلافاصله بعد از خوابیدن کودک اتاق را ترک نکنید. بگذارید تا خواب کودک عمیق شود.