بازی بطری و رنگ
برای بازی امروز به تعدادی بطری نوشابه یا آب معدنی، مقداری چوب بستنی، کاغذ رنگی، چسب و کاتر احتیاج داریم. تعداد بطری بسته به سن کودک از دو تا هفت متغییر است.
با کاتر روی بدنه بطریها سوراخی به شکل مستطیل به اندازه سوراخ یک قلک ایجاد میکنیم. جای این سوراخ میتواند در هر کجای بطری باشد و بهتر است برای هر بطری جای متفاوتی برای ورود چوب بستنیها در نظر بگیرید . مثلا برش یکی در بالا و دیگری در میانه و بعدی در پایین بطری باشد. حتی برش مستطیلی دهانه قلک هم نیازی نیست همیشه افقی و در یک جهت باشد. گاهی بهتر است آنرا به شکل اریب و یا عمودی ایجاد کنیم. این کار تمرکز و دقت کودک را در حین انجام بازی بالاتر خواهد برد.
روی هر چوب بستنی نیز یک تکه کاغذ رنگی بچسبانید. بهتر است برای این بازی حداقل ده عدد چوب بستنی برای هر رنگ داشته باشید. برای هر بطری رنگی را تعیین کنید که کودک چوبهای بستنی مربوط به همان رنگ را در آن بریزد. میتوانید مقداری کاغذ رنگی روی هر بطری بچسبانید و یا مقداری نخ همان رنگ دور بطری برای تفکیک رنگها بپیچید و یا هر ایده دیگری که به ذهن خودتان می رسد.
شروع بازی بطری و رنگ:
بازی برای کودک دو و سه ساله
برای این گروه سنی از دو تا سه بطری استفاده میکنیم. رنگهای اصلی یعنی قرمز و آبی و زرد برای بازی مورد استفاده قرار میگیرد. بطریها را در مقابل کودک بگذارید و چوبهای بستنی را به شکل درهم را در داخل ظرفی در کنار کودک بگذارید و سپس به او نشان دهید که هر رنگ را در ظرف خودش بیاندازد. هنگام انداختن هر رنگ به داخل بطری مربوطه حتما به کودک نشان دهید که چه چیزی منظور شماست. به او رنگ روی چوب بستنی و رنگ روی بطری را نشان دهید و سپس چوب بستنی را داخل بطری مربوطه بیاندازید. سپس چوب دیگری بردارید و همان مسیر را تکرار کنید. حالا از کودک بخواهید چوب بستنی را انتخاب کند و با نشان دادن رنگ روی چوب بستنی و رنگ روی بطری با هم آنرا به داخل بطری هم رنگ بیاندازید. کودک را برای این کار تشویق کنید و بگویید «آفرین… تو چوب بستنی زرد رو انداختی توی بطری زردها…» اینکار علاوه بر مشخص کردن هدف بازی برای کودک، به تقویت مهارت زبان آموزی، تقویت توجه و دقت او نیز کمک خواهد کرد.
نکته دو تا سه سالهها:
بهتر است برای کودکان دو ساله برشهای صورت گرفته روی بدنه بطری کمی بزرگتر و تنها در یک محل قرار بگیرد. یعنی همه برشها را در بالا یا وسط بطری ایجاد کنید.
در کنار کودک بنشینید و هر حرکت درست او را تشویق کرده و اشتباهات او را با خودش اصلاح کنید. مثلا بگویید «این چوب بستنی رنگ این بطری نیست. این قرمزه اما چوب بستنی آبیه. بزار ببینیم آبی کدومشونه… بعد چوب بستنی را در کنار رنگهای بطری حرکت دهید تا به رنگ آبی رسیده و بعد بگویید ایناهاش…. اینجا باید بیندازیم…»
بهتر است ابتدا بازی بطری و رنگ را با جدا کردن تنها دو رنگ چوب بستنی شروع کنید. یعنی فقط چوب بستنیها را در اختیار کودک بگذارید تا رنگها را جدا کرده و در ظرفهای جداگانه بگذارد. سپس هر سه رنگ چوب بستنی را با هم مخلوط کرده و از کودک بخواهید آنها را از هم تفکیک کند. اجازه دهید کودک بر شناخت دو رنگ مسلط شده و سپس رنگ بعدی را اضافه کنید. اگر نیاز است این بخش را یک روز انجام دهید و بخش بعدی بازی را در روز دیگری انجام دهید.
بازی برای کودک چهار و پنج ساله
برای بچه های چهار سال و پنج ساله تعداد بطریها و رنگها را به پنج افزایش دهید. برای این گروه سنی میتوانید از برشهای مختلف همچنان که در ابتدای کار آمد استفاده کنید (یعنی در تمام جهات و تمام مکانها). ابتدا مثل کودکان دو ساله بخواهید تا رنگهای چوب بستنیها را در بخش اول بازی جدا کنند. بعد همه را با هم مخلوط کرده و بطریها را به کودک نشان دهید. و از او بخواهید هر رنگ را به بطری هم رنگ خودش بیاندازد. بهتر است برای آشنایی بیشتر بچهها ابتدا با سه بطری و رنگ شروع کنید و بعد به تدریج در طی روزهای آینده تعداد رنگها را افزایش دهید. داشتن برشهای مختلف در جهتهای مختلف و مکانهای مختلف به هماهنگی چشم و دست بچهها و دقت و توجه و تمرکز آنها کمک میکند.
بازی بطری و رنگ برای کودک شش و هفت ساله
بطریها را روی زمین یا میز بچینید و از کودک بخواهید رنگهای هر چوب بستنی را به بطری همرنگ آن بریزد. این کار برای بچه های این گروه سنی بسیار ساده است. برای همین بخشهای دیگری برای پیچیدگی بیشتر بازی میتوانید اضافه کنید. حالا از کودک بخواهید نوارهای کاغذی به طولها و عرضهای مختلف برش دهد و سپس هر رنگ را به بطری همرنگش بریزد. طول و عرضهای مختلف نیاز به کمی حل مساله وخلاقیت دارد. کودک باید راهی پیدا کند که یک کاغذ با عرض زیاد را از یک سوراخ کوچک عبور دهد. بدون راهنمایی کردن به کودک اجازه دهید که خودش راه حلی برای این کار بیابد. شاید کودک به این نتیجه برسد که باید کاغذ را کمی بیشتر برش دهد تا اندازه طول ورودی بطری شود و شاید به این نتیجه برسد که با تا کردن میتواند این کار را بکند. هر روشی که کودک انتخاب کرد تشویق کنید و از او بپرسید آیا راه دیگری نیز میتواند بیابد.
روز بعدی بازی را با آویز کردن بطریها انجام دهید. بطریها را در ارتقاعی با طناب آویزان کنید که کودک به وردی هر بطری دسترسی داشته باشد. بلند و کوتاه بودن نخ بطریها و ارتفاعهای متفاوت عضلات درشت بدن کودک را نیز تقویت میکند. حالا از او بخواهید که چوبهای بستنی را در ظرف همرنگ بیاندازد.
نکته برای شش و هفت ساله ها
بهتر است برای این گروه سنی تعداد از هفت رنگ بیشتر باشد. تا بچهها فقط رنگهای خواسته شده را از میان رنگهای کاغذ رنگی یا چوب بستنی انتخاب و در بطری همرنگ بریزند.
وقتی بطریها را آویزان میکنید از کودک بخواهید بدون تماس با بدنه بطری رنگها را در داخل سوراخ وارد کند. این کار تمرکز و دقت بیشتری میخواهد.
نکات بازی بطری و رنگ:
در صورتی که کودک شما توانایی همکاری در تهیه وسایل بازی دارد، از او کمک بخواهید. مثلا کودک میتواند خود برشهای کاغذ رنگی را بزند و یا اینکه کاغذ رنگیهای نشانه را روی بدنه بطری و یا چوب بستنیها بچسباند.
بازی تنها در یک روز انجام نمی شود. این بطریها میتواند مدتها مورد استفاده قرار بگیرد و هر بار با کمی تنوع در بازی و نحوه استفاده آنرا برای کودک جذاب کنید. مثلا یک بار با استفاده از توپهای پام پام رنگی بازی را انجام دهید. بار بعدی از کودک بخواهید کاغذهای رنگی کوچکی به اندازه یک مربع ۵ سانتی برش داده و سپس هر مربع را با دستش طوری مچاله کند که به اندازه یک توپ کوچک در آید. بعد این توپها را برای بازی استفاده کند. برای بار بعدی میتوانید زمان را هم به بازی اضافه کنید. از کودک بخواهید در زمان مشخصی ریختن چوب بستنیها به بطری هم رنگ را انجام دهد. این کار به توجه و تمرکز بیشتری نیاز دارد.
در بازیهایی که زمان مشخص میکنیم هدف بردن یا باختن نیست. تنها تقویت دقت و توجه کودک مد نظر ماست. بنابراین اگر کودک در طی زمان مشخص هنوز تمام چوب بستنیها را داخل ظرفهایش نریخته به او بازنده نگویید. به او بگویید چقدر دیگر زمان احتیاج دارد تا همه چوبها را در داخل بطریها بیاندازد.
میتوانید شمارش را هم به بازی بطری و رنگ اضافه کنید. از کودک بخواهید به شما بگوید چه تعداد رنگ زرد در بطری انداخته است. این کار حافظه کودک را نیز تقویت میکند.