بازی دستها…تمرین انعطاف پذیری شناختی + فیلم

آیا تا به حال با افرادی برخورد کرده‌اید که علیرغم اینکه می دانند یک رفتار غلط است اما توانایی تغییر آن را ندارند؟ یا با بچه هایی که حاضر به رعایت نوبت و صبر در صف تاب و سرسره نیستند برخورد داشته اید؟ بازیهایی که بازداری پاسخ و انعطاف پذیری شناختی را تمرین می دهند به تمرین نقص ما در این بخشها کمک می کنند و البته تنها همین دو مورد نیست. اگر تمایل دارید بیشتر در این باره بدانید توصیه می کنم مطلب مربوط به کارکردهای اجرایی را بخوانید.

برای بازی دستها دو نماد از طرح دست مشخص کنید. مثلا نمادی که عدد پنج را نشان دهد و دیگری عدد دو. یا وقتی با دست به دیگران می گوییم موافقم یا وقتی به آنها تایید می دهید یا علامت پیروزی و …. مثلا نماد عدد پنج و دو را انتخاب کرده اید.حالا مقابل کودک بنشینید و به او بگویید هر وقت دستم را به این شکل به تو نشان دادم (عدد دو) تو هم همان را با دستت نشان بده و هر وقت این یکی را دیدی (نمادعدد پنج را نشان دهید) تو هم همان را نشان بده. حالا با سرعت بین این نمادها جابه جا شوید. و از کودک بخواهید هر بار به شما آنچه را که شما نشان میدهید را نشان دهد.

نکته:

برای کودکان کوچکتر می توانید به جای نشان دادن با دست از کارتهای همین نمادها کمک بگیرید. در این صورت هر زمان شما نمادی را با دستتان نشان دادید کودک باید همان نماد را با کارت به شما نشان دهد.

بعد از انجام این بخش به کودک بگویید هر وقت عدد پنج را نشان دادم تو باید دو را نشان بدهی و هر وقت عدد دو را دیدی تو باید عدد پنج را نشان دهی.

این بخش را نیز با کودک تکرار و تمرین کنید تا به خوبی فرا بگیرد. حالا بخش دیگری به بازی اضافه می‌کنیم.

یک کارت رنگی به بازی اضافه کنید. این کارت را به کودک معرفی کنید. هر وقت کارت زرد را دیدی هر آنچه که من نشان میدهم تو هم همان را نشان بده و هر وقت کارت قرمز را دیدی برعکس عمل کن.

حالا کودک تا زمانی که نشان جدیدی دریافت نکرده باید همان عدد یا نمادی را که شما نشان می‌دهید نشان دهد. مثلا شما در ابتدا رنگ قرمز را به کودک نشان میدهید و پس از آن پنج حرکت دست به کودک نشان میدهید. کودک باید هر حرکت را برعکس انجام دهد. حالا پس از پنج حرکت کارت زرد را نشان میدهید و کودک باید بقیه حرکات را دقیقا مشابه انجام دهد تا شما کارت دیگری نشان دهید.

در روزهای بعدی انجام بازی بخش دیگری به بازی اضافه  کنید تا سخت تر شود. تا کنون کودک نماد زرد، و قرمز را فرا گرفته است. به کودک بگویید در این بخش هر زمان کارت زرد را دیدی مشابه قبل هر نمادی که دیدی تو هم همان نماد را نشان بده اما در هر بار باید کلمه قرمز را تکرار کنی. یعنی اگر دو را دیدی تو هم در زمان نشان دادن نماد دو باید بگویی قرمز. تا زمانی که رنگ عوض شود. وقتی کارت قرمز را دیدی برعکس نمادها را نشان میدهی اما در همان زمان باید هر بار بگویی زرد. در این بخش عنوان کلمه قرمز یا زرد توسط کودک یک عامل مزاحم در توجه و تمرکز و نیز حافظه است. بنابراین کودک باید رنگ اصلی که قانون دستها بر اساس آن انجام می شود را در خاطر نگهدارد و عامل مزاحم در توجه را کنترل کند.

به کودک بگویید وقتی کارت زرد را نشان می دهم تو باید حرکت دست مرا تا زمانی مشابه انجام دهی که من کارت دیگری به تو نشان نداده ام. وقتی کارت جدید دیدی باید طبق دستور جدید عمل کنی.

بازی را در زمان بندی مشخص انجام دهید. مثلا در طی یک دقیقه با کمترین میزان خطا. هر بار جاها را عوض کنید. دفعه بعدی کودک باید به شما کارت و حرکت دستها را نشان دهد. در صورتی که این کار را در کلاس و با تعداد بیشتری کودک انجام می‌دهید کودکان می توانند دو به دو یا سه تایی بازی را انجام دهند. در این صورت نفر سوم به عنوان ناظر بازی و محاسبه کننده خطاها در نظر گرفته می‌شود.

نکته ۲:

می‌توانید در هر دور اتمام بازی حرکت دستها را تغییر دهید به خصوص برای کودکان بزرگتر از هفت سال.

بازی دستها با هدف تقویت انعطاف پذیری شناختی، تمرین توجه و تمرکز، تمرین حافظه کاری، تمرین بازداری پاسخ برای پنج سال به بالا طراحی شده است