گاه گاهی جعبه تصاویر را در اختیار کودک قرار دهید تا با قیچی تصاویر مورد نظرش را بریده و در این جعبه در کنار دیگر تصاویر بگذارد. روز بازی جعبه را بیاورید و از کودک بخواهید با چشم بسته یک تصویر از داخل جعبه بیرون بکشد و بعد از دیدن تصویر درباره آن یک جمله بگوید. بعد از چند تمرین، حالا از کودک بخواهید سه تصویر را با هم بیرون بکشد و به آنها برای دقایقی نگاه کند و بعد یک جمله یا داستان کوتاه درباره این سه تصویر در ارتباط با هم بگوید. این تعداد را میتوانید بر اساس سن کودک بالاتر ببرید.
بازی امروز برای گروههای سنی پنج تا نه سال طراحی شده است اگر چه برای یک کودک چهار ساله و کمتر نیز میتوانید از تصویر خوانی استفاده کنید اما هدف بازی که قصه گویی است کمتر اتفاق میافتد. البته اگر کودک شما توانایی کلامی خوبی دارد میتوانید این بازی را پیش از پنج سالگی نیز شروع کنید.
برای کودک چهار ساله و پایینتر این بازی تنها شامل برداشتن یک تصویر از میان جعبه و گفتگو درباره آن خواهد بود. از کودک بپرسید که در این تصویر چه چیزی را میبیند. درباره آنچه دیده و آنچه بیان میکند توضیح بیشتری با طرح سوالات مختلف بخواهید. هدف از این کار تلاش برای گفتن و تقویت مهارتهای زبانی کودک است.
بازی قصه گویی با هدف تقویت مهارتهای زبان آموزی، پرورش خلاقیت، برنامه ریزی و تصمیم گیری، تقویت عضلات ظریف دست، تصویر سازی ذهنی، تقویت اعتماد به نفس کودک پنج تا نه سال طراحی شده است.
بخش تکمیلی بازی قصه گویی:
از کودک بخواهید با چشم بسته از جعبه عکسها دو تصویر را به طور همزمان از داخل جعبه بیرون بیاورد. دقیقه ای به او مهلت بدهید تا یک جمله یا داستان در رابطه با این دو تصویری که بیرون کشیده است بگوید. حالا از او بخواهید دو تصویر دیگر بیرون بیاورد و برای این چهار تصویر در ارتباط با هم جمله یا داستانی بگوید. این کار را بر اساس سن کودک تا دوازده تصویر برای یک داستان ادامه دهید.
روز بعدی به کودک اجازه دهید تا جعبه تصاویر را زیر و رو کند و تصاویری را که دوست دارد برای گفتن یک داستان بلند انتخاب کند. تصاویر را بر اساس روال داستان (یعنی نقطه شروع، وسط و انتها) روی زمین بچیند و در نهایت برای این تصاویر یک داستان بلند بگوید. در حین گفتن داستان صدای کودک را ضبط کنید. حالا میتوانید بخش دیگری به کار اضافه کنید. یک مقوای بزرگ در اختیار کودک قرار دهید تا تکههای تصاویر را طوری روی آن بچسباند که روال داستان مشخص باشد. میتوانید این صفحه مقوایی را با صدای ضبط شده کودک برای افراد دیگر خانواده بگذارید تا داستانی را که کودک بیان کرده است را بشنوند.
ضبط صدای کودک این فرصت را به او میدهد که در صورت نیاز پس از شنیدنش داستان را تغییر دهد. این اتفاق برای کودک میافتد چرا که هر چه با تصاویر و کلمات بیشتر بازی میکند قدرت او در بیان و شکل گرفتن داستان بیشتر شده و ترجیح میدهد که داستان را بهبود ببخشد.
هر بار صدای کودک را ضبط کنید. گاهی این صدا را برای خودش نیز پخش کنید تا بتواند داستانش را بیشتر درک کرده و در جهت تغییر آن بربیاید.
میتوانید این کار را با کمی تغییر برای کودکان بزرگتر به حالت یک کتاب داستان در بیاورید در این صورت کودک تصاویر کمتری در هر صفحه گذاشته و برای هر صفحه متن کوتاهی مرتبط با تصاویر بیان می کند. این کار دقیقا مشابه کتابهای داستان کودکان است. در صورت نیاز کودک می تواند بخشهایی از تصاویر را خودش نقاشی کند.
همین کار را برای کودکان هشت و نه ساله با افزودن یک آیتم ثابت انجام دهید. این آیتم ثابت باید در تمامی صفحات و داستان کودک حضور داشته باشد و کودک باید برای این آیتم ثابت نقشی در نظر گرفته و یا در جمله بندیها از آن استفاده کند. مثلا در حین انتخاب تصاویر بگویید «خب برای هر صفحه من کلمه سنگ را انتخاب میکنم. تو باید طوری داستانت رو بگویی که در هر صفحه کلمه سنگ وجود داشته باشد.» این آیتم میتواند درباره هر چیز دیگری نیز باشد. این کار کودک را محدودتر میکند اما لزوما محدودیتها بد هم نیستند. آنها باعث خلاقیت بیشتر میشوند.
بعضی از کودکان تمایلی به بیان جمله نداشته یا درباره این کار مقاومت می کنند. در این صورت به کودک اصرار نکنید. بازی قصه گویی را به نحو دیگری انجام دهید .از کودک بخواهید همه نمادهای یک موضوع خاص را از میان تصاویر گردآوری کند. مثلا همه آنچه نماد پاییز است یا همه آنچه نماد خوشحالی است. در حین کار از کودک بپرسید که چرا این تصویر را به عنوان نماد خوشحالی انتخاب کرده است. کودک را برای دلایلی که بیان میکند تشویق کنید تا بیشتر و بیشتر حرف بزند.
نکته:
در حین بیان داستان توسط کودک، جملات او را اصلاح نکنید. اجازه دهید که فکر کودک کاملا باز عمل کند و هر چه میخواهد تخیل کند. به او نگویید اینجا نمیتواند این اتفاق بیفتد. این داستان کودک است و در آن هر اتفاقی ممکن است. در نهایت برای این کتاب جلد تهیه کنید و از کودک بخواهید که یا تصاویر مرتبط با جلد را انتخاب کرده و یا آن را نقاشی کند و در نهایت این کتاب را با نام کودک در کتابخانه منزل نگهداری کنید و در مواقع به خصوصی مثل میهمانیهایی که مادربزرگ و پدربزرگها حضور دارند از کودک بخواهید این کتاب را برای همه بخواند یا اینکه شما آن را بخوانید.