در یک سر روبان یک دکمه بدوزید و انتهای دیگر روبان را گره بزنید (گره باید در حدی بزرگ باشد که امکان خروج تکه های بریده شده وجود نداشته باشد). با نمد تعدادی شکل مربع ببرید. در وسط هر مربع خطی صاف به اندازه قطر دکمهای که به روبان دوختهاید ببرید. حالا به کودک نشان دهید که از او چه انتظاری دارید. یکی از مربعها را از سر دکمه دار روبان رد کنید و سپس از کودک بخواهید این مربعها را از سر دکمه دار داخل روبان کند. این ساده ترین روش آموزش باز و بسته کردن دکمه هاست. نکته مهم انتخاب سایز دکمه و روبان است. اگر کودک شما کوچک است از سایز بزرگتر دکمه و روبان استفاده کنید. این کار برای این است که کودکان کوچکتر به سختی میتوانند یک دکمه ریز را در جا دکمه قرار بدهند. در دست گرفتن یک دکمه کوچک و رد کردن از جای دکمه کار بسیار سختی است. هر چه کودک بزرگتر باشد میتوان به همان نسبت سایز دکمه را کوچکتر در نظر گرفت.
اگر چه این بازی هنوز مشابه زمان پوشیدن لباس و رد کردن دکمهها روی بدن نیست اما آموزش اولیه بسیار خوبی برای عضلات ظریف دست کودکان در یادگیری این مهارت است. دست کودک در این بازی کاملا باز است که دکمه و یا سوراخهای روی مربع را بچرخاند، کاری که روی لباسها قادر به انجامش نیست. پس از اینکه کودک دکمه ها را در داخل روبان قرار داد از او بخواهید باز کردن دکمه ها را نیز با در آوردن مربع ها از داخل سر دکمه دار تمرین کند.
بازی مار دکمهای با هدف تقویت عضلات ظریف دست، هماهنگی بین چشم و دست، تقویت توجه و تمرکز، تقویت حواس، تقویت شناخت اشکال و رنگها، انجام یک کار هدفمند و آموزش مهارتهای زندگی، از یک تا شش سالگی قابل انجام است. در بخش تکمیلی آموزش گام به گام مهارت باز و بسته کردن دکمه ها با مدلهای بیشتری از این نوع بازی را بخوانید.
بخش تکمیلی بازی مار دکمهای:
برای یک کودک یک ساله که هنوز هماهنگی زیادی بین چشم و دستش برقرار نشده است حتی شروع با روبان دکمه دار نیز سخت است. برای این گروه از کودکان با بازی ساده تری شروع کنید .قبلا بازی با دور ریختنی ها را در سایت آموزش داده ایم.
این بازی تا حد زیادی به مفهوم آموزشی در اینجا نزدیک است. برای این کار با کمی تغییر میتوانید از همان قوطی شیر خشک کمک بگیرید. این بار به جای چوبهای بستنی و یا مقواهای دور ریز از تعدادی دکمه تخت برای بازی استفاده کنید. این دکمه ها باید به قدری بزرگ باشند(دکمه های تخت برای سایز پالتو) که کودک نتواند به راحتی آن را به دهان ببرد. در حین بازی حضور شما در کنار کودک الزامی است چرا که امکان به دهان بردن دکمه ها برای کودک وجود دارد. روی در قوطی شیرخشک سوراخی مستطیلی و کمی بزرگتر از قطر دکمهها در نظر بگیرید و آنرا مقابل کودک قرار دهید. یکی از دکمهها را از داخل سوراخ رد کنید تا داخل قوطی بیفتد حالا به کودک دکمهای بدهید تا آن را به داخل سوراخ بیاندازد.
به کودک نشان دهید که دقیقا چگونه باید این کار را بکند. چرا که عمود نگهداشتن دکمه برای افتادن در سوراخ نیاز به آموزش داد.
اگر تمایل ندارید که دکمه در اختیار کودک قرار دهید یا نگران بلعیده شدن آنها هستید از مدل زیر نیز میتوانید کمک بگیرید. برای این منظور با نمد تعدادی شکل ساده مثل مربع(۳ در۳ سانت) یا نیم دایره ببرید. دور تا دور این نمدهای بریده شده را روی یک مقوای بزرگتر بجز لبه بالایی بچسبانید. این نمدها شبیه به جیبهایی خواهند شد که قرار است کودک در آن چیزی بگذارد. میتوانید باز هم از نمد، شکلهای سادهای ببرید و یا مشابه عکسهای این بخش آنها را به شکل میوه و سبزیجات در آورید و از کودک بخواهید هر شکل را در داخل یکی از این جیبها قرار دهد. گذاشتن این شکلها در جیبها در واقع کمک به بچه ها در شناخت جا دکمه و هدایت دکمه به سمت این سوراخ است. این کار به کودک جهت درست تنظیم دکمه در دست با سوراخ دکمه را آموزش میدهد.
همچنین برای کودکان یک و دو ساله نیز میتوانید یک نایلون را روی سطح یک دیوار یا کابینت بچسبانید در حالیکه روی بدنه آن جایی را به عنوان سوراخ در نظر گرفتهاید(برای دیدن شدن جا دکمه دور آنرا با ماژیک خط بکشید). از کودک بخواهید تا دکمهها را در داخل این سوراخ بیاندازد. از آنجا که نایلون شفاف است دیدن مسیر افتادن دکمهها به داخل نایلون از این سوراخ برای کودک جالب است. در عین اینکه به کودک جهت دست گرفتن دکمه ها برای انداختن در نایلون را آموزش میدهد. بعضی از کودکان این گروه سنی با دیدن همزمان جهت های مختلف سوراخ دکمه روی پارچه (افقی، عمودی و مورب)با بازی ارتباط برقرار نمی کنند به همین دلیل تنها از یک جهت در هر دور بازی استفاده کنید.
یک راه ساده دیگر بازی مار دکمهای استفاده از یک شانه تخم مرغ، تعدادی دکمه و کمی کش است. روی برجستگیهای شانه تخم مرغ دکمه ها را بچسبانید و روی برجستگی ردیف دوم یک سوراخ ایجاد کنید که از آن بتوان یک کش را رد کرد. کشها را به حالت یک حلقه در زیر سوراخ گره بزنید و از کودک بخواهید کشها را در داخل دکمه ها بیاندازد.
برای کودک سه ساله میتوانید پارچه ای را روی دهانه یک لیوان کشیده و با کش آنرا ثابت کنید. روی این پارچه را قبلا به اندازه یک جا دکمه برش دهید. حالا به کودک تعدادی دکمه تخت بدهید تا آنها را از این سوراخ به داخل لیوان بیاندازد.
برای کودک سه و چهار ساله شکلهای سادهای با نمدهای رنگی ببرید مثل مربع، مثلث، ستاره، دایره و … در داخل هر کدام برشی به عنوان جای دکمه بزنید و روی پارچه دیگری تعدادی دکمه رنگی (هم رنگ نمدها) به صورت پراکنده بدوزید و از کودک بخواهید این شکلها را در داخل جا دکمهها بیاندازد. در مرحله بعدی از کودک بخواهید هر رنگ شکل را به داخل دکمه هم رنگ خودش بیاندازد.
برای بچه های پنج و شش ساله تعدادی نوارهای نمدی به رنگهای مختلف به طول پانزده تا بیست سانت و عرض کمی بیشتر از اندازه دکمههایی که قرار است روی آن بدوزید. بهتر است از دکمه های کوچکتر برای این کار استفاده کنید. در یک انتهای این روبان دکمه و در انتهای دیگر آن خطی به اندازه قطر دکمه برش بزنید که جای دکمه محسوب شود حالا از کودک بخواهید با این نوارها یک ریسه رنگی برای شما بسازد. میتوانید به او بگویید چه رنگهایی را پشت هم قرار دهد. اولین حلقه را با رد کردن دکمه از جادکمه اش ایجاد کند و بقیه نوارها را با رد کردن ازحلقه جدید ایجاد شده تبدیل به یک ریسه کند. دقیقا شبیه ریسه یک بادبادک. میتوانید از بچه ها بخواهید بر اساس ترتیب رنگی خاصی که از آنها می خواهید این ریسه را درست کنند. وقتی کودک به اندازه کافی بر این کار مسلط شد میتوانید بازی مار دکمهای را با چشمان بسته انجام دهید.
همچنین میتوانید بازی مار دکمه ای را برای کودکان شش ساله به جای یک روبان و یک اندازه دکمه با سه روبانو سه دکمه به سایزهای مختلف انجام دهید. در این صورت شکلهای ساده برش زده هم باید دارای یک جا دکمه مناسب یکی از دکمه های روی روبانها باشند. کودک علاوه بر بستن دکمه ها باید به سایز و اندازه دکمه و جادکمه ها دقت کند و برای هر شکل روبانی را انتخاب کند که دقیقا مناسب جادکمه باشد.
در مراحل بالاتر هر گروه سنی میتوانید از لباسهای قدیمی که با کمی برش به نمونه ای کوچک از یک لباس تبدیل شده اند کار آموزش را تکمیل کنید. نکته مهم اینکه این مدلها را طوری مقابل کودک بگذارید که انگار کودک دارد دکمه لباس خودش را می بندد.
نکته:
اصرار به انجام بازی مار دکمهای با نمد، بیشتر به دلیل نزدیکی بافت آن به پارچه است در عین حال نمدها به دلیل کلفت بودن همانند پارچه خیلی تا نشده و کار کودک را برای انجام بازی ساده تر میکنند.
تهیه نمد ساده است چرا که در اکثر فروشگاههای خرازی برای فروش وجود دارد. حتی اگر خیاطی هم دوست ندارید باز میتوانید با برش ساده نمدها برای کودک خود یک وسیله آموزشی مناسب تهیه کنید.
به حرکت انگشتان دست کودکتان در حین بازی مار دکمهای دقت کنید. این دستها هنوز آنچنان ورزیده و ماهر نشدهاند که همانند بزرگسالان سریع عمل کنند. فرصت آموزش و دادن امکاناتی نظیر این بازی به کودک کمک میکند تا دستهای خود را برای هدفهای مشخص ورزید ه و توانمند کند. تلاش او را تشویق کنید. در هر مرحله اول اجازه دهید که کودک شاهد کار شما باشد و برای او در زمان انجام فعالیت بگویید که چه میکند. دکمه را باید صاف نگهداری… حالا با دستت جا دکمه رو باز کن…این کار خیلی سخته … نیاز به تلاش زیادی داره… واااااای تو موفق شدی این کار سخت رو انجام بدی.
این بازی را باید بارها و بارها تکرار کرد نه تنها روی لباسهای خود کودک یا در زمان پوشیدن و در آوردن آنها. بلکه بازی باید به حدی انجام شود که کودک بر این کار کاملا مسلط شود.میتوانید نسخه کوچکی از این بازی را همیشه همراه داشته باشید که در زمانهایی که کودک مجبور به صبر کردن است مثل انتظار در مطب دکتر و یا در زمان حرکت ماشین در اختیار او گذاشت تا بازی را تکرار کند.
تنوع دکمه ها زیاد است. مثل دکمه های قابلمه ای که اگر چه ساده به نظر میرسد اما باز هم آموزش آن برای کودک مورد نیاز است. بعضی دیگر از لباسها هم بجای دکمه از زیپ و قلاب برای بسته شدن استفاده می کنند. بسته به نیازتان سعی کنید چیزی برای کود ک طراحی کنید که نیاز او را برطرف کند.
برای بسیار از کودکان باز کردن دکمه ها ساده تر از بستن آنهاست. همین کار در بازی نیز قابل انجام است . اگر کودک شما علاقه ای به بازی نشان نمیدهد یا بازی برای او سخت است ابتدا خودتان تمام نمدها را در داخل روبان ببرید و در قسمت بعدی از او بخواهید که آنها را از روبان خارج کند.