بخش تکمیلی بازی مجسمانه:
بازی مجسمانه یعنی مجسمه و بی حرکت شدن در هنگامی که موزیک یا شعر قطع میشود. وقتی بازی مجسمانه شروع میشود بچه ها حاضر به تمام کردنش نیستند. این بازی برای بچهها خیلی هیجان انگیز است بخصوص اگر با گروهی از دیگر دوستانشان انجام شود. مجسمانه با کمی تغییرات در تمام گروههای سنی قابل اجرا است.
برای یک کودک یک تا سه ساله بهترین روش آموزش حرکت و مجسمه شدن با شروع و پایان موسیقی توسط خود شما است. کودک در این گروه سنی از شما تقلید میکند. بنابراین بعد از تکرار حرکت با صدای موسیقی و مجسمه شدن با قطع موزیک متوجه خواهد شد که چگونه باید در بازی شرکت کند. بعد از آن بازی را آغاز کنید. اگر به تنهایی با کودک بازی میکنید، بهتر است خود شما هم همزمان با کودک این فعالیت را انجام دهید تا هم ریتم بازی را متوجه شده و هم از شادی حضور شما لذت بیشتری ببرد. احتمالا در مراحل اولیه بازی، کودک هیچ حرکتی نمیکند و به رفتار شما خیره میشود اما وقتی متوجه بازی شد با شروع موسیقی به حرکت در میآید.
مجسمه شدن و مجسمه ماندن نکته مهم بازی است. در این مرحله کسی نباید حرکت کند. حتی اگر تمایل به حرکت وجود داشته باشد. این بخش به خود تنظیمی کودک کمک میکند. خود تنظیمی به توانایی کنترل احساسات و رفتارها اشاره دارد. فرض کنید در یک موقعیت عصبانی شدهاید و اگر خود تنظیمی یا کنترل نداشته باشید این عصبانیت میتواند منجر به دعوا و زد و خورد بی نتیجه شود اما با کمک خود تنظیمی شما خشم خود را فرو میبرید چرا که میتوانید متوجه عواقب یک عصبانیت کوتاه مدت اما شدید باشید. همین روند به کودک نیز کمک میکند تا به منظور دریافت پاداش بیشتر(ادامه بازی) و یا جلوگیری از مجازاتهای احتمالی (قطع شدن بازی) بر رفتار خود کنترل داشته باشد.
بازی مجسمانه برای کودکان بالاتر از سه سال:
برای این گروه از کودکان بازی میتواند کمی پیچیدهتر باشد. بسته به سن کودک از سه تا شش سال میتوان از او خواست در زمان پخش موسیقی یکی از کارهایی که شما اعلام میکنید را انجام دهد و در زمان قطع موزیک هم باید در همان حال باقی بماند. مثلا به کودک بگویید در زمان بازی میتواند به طور خیالی موهایش را شانه کند، مسواک بزند، به یک نفر دست بدهد و یا لی لی کند. زمانی که موسیقی شروع شد کودک با یکی از کارهایی که انتخاب کرده است شروع به حرکت میکند و در زمان قطع موسیقی هر حالتی که دارد باید در همان حال باقی بماند.
برای بچههای بزرگتر حتی میتوان کارتهایی از یک آدمک در حال انجام فعالیتی خاص نشان داد و از کودکان خواست تا زمان قطع موسیقی در یکی از آن حالتها باقی بمانند. همچنین بر اساس سن بچهها میتوان پس از قطع موسیقی و بدون لمس کردن کودک کار یا حرکتی انجام داد که کودک بخندد … چه موفق به خنداندن کودک بشوید یا نه بازی با همان دستور اول ادامه پیدا میکند. کودک میتواند هر بار پس از قطع موسیقی فعالیت جدیدی را انتخاب کند. مثلا اگر در مرحله اول مسواک زدن را انتخاب کرده بود حال میتواند به کسی دست بدهد
اگر این بازی را در یک میهمانی برای بچهها انجام دهید بچهها عاشق شما خواهند شد و تا انتهای میهمانی رهایتان نخواهند کرد.
این فعالیت مهارتهای شنیداری و خود تنظیمی کودک را با هر بار قطع کردن کار و شروع مجدد تقویت میکند. مهارت مهمی که بعدها در سن مدرسه به آن نیاز فراوانی خواهد داشت.
نکته:
قبل از شروع بازی مطمئن شوید که کودک منظور شما را از حرکت کردن و مجسمه شدن با شروع و پایان موسیقی متوجه شده باشد.
اگر فضایی برای دویدن مشخص میکنید حتما اطراف آنرا از نظر ایمنی بررسی کنید. چرا که ممکن است کودک در حین چرخیدن کنترل خود را از دست داده و با لبه تیز یک وسیله برخورد کند.
اگر کودکان گروههای مختلف سنی با هم بازی میکنند از بچههای بزرگتر بخواهید در حین بازی مراقب کوچکترها باشند.
بسته به فرهنگ و فضایی که در آن سکونت دارید، میتوانید فعالیتهای دیگری جایگزین فعالیتهای پیشنهادی در متن کنید. مثلا برای کودکان ساکن روستا کمی از فعالیتهای داشت و برداشت محصول، قالیبافی و… قرار دهید.
برای بچههای کوچکتر حرکت سر و چشمها در حین بازی نادیده گرفته میشود اما بچههای بزرگتر باید این موارد را رعایت کنند.
کاربرد های بازی مجسمانه در فعالیتهای روزمره:
اگر معلم هستید و این بازی را با بچه های کلاستان انجام میدهید میتوانید از این بازی در حین آموزش مطالب و کمک به تمرکز بچهها در حین درس کمک بگیرید. کافیست روال بازی را در حین آموزش استفاده کنید. زمان آموزش شما زمان توقف موسیقی خواهد بود و بعد از آموزش شما بچهها میتوانند با موسیقی یا ریتمی که شما مشخص کردهاید کاری یا فعالیتی را انجام دهند.
یکی دیگر از کاربردهای بازی مجسمانه در کودکان کوچکتر برای دادن داروها و غذاها است. بسیاری از کودکان دارو را به راحتی نمیخورند و یا تمایلی به خوردن غذا به خصوص در زمان بیماری یا درآوردن دندان ندارند. با دانستن روال این بازی میتوانید آنرا به موقعیتهای دیگر نیز تعمیم دهید. مثلا کودک را در بغل گرفته با او مسیری را با ریتمی خاص همراه شده و در مرحله توقف، دارو یا غذا را به کودک داده و باز ادامه مسیر را تا کمی بعد از تمام شدن دارو بدهید. کودک به واسطه تمایل به ادامه بازی معمولا دارو را میخورد. اگر کودک از خوردن دارو سر باز زد بازی را کمی ادامه دهید تا لذت بازی را درک کرده و سپس مجددا غذا یا دارو را به او بدهید. اگر باز هم سر باز زد بازی را خاتمه دهید.