تلویزیون آری یا نه؟ بخش دوم

در ادامه مطلب تلویزیون آری یا نه به مشکلاتی که استفاده از رسانه ها در مسیر رشد کودک ایجاد میکنند خواهیم پرداخت.

چاقی:

شواهد زیادی وجود دارد که استفاده زیاد از رسانه‌ها در طی دوره پیش از دبستان با افزایش توده چربی بدنی(‌BMI) چاقی مرتبط است. اگر چه در این تحقیقات برای مدت دو ساعت در طی روز با محرومیت از رسانه‌ها همراه بوده است باز هم چاقی حتمی است.  برای هر ساعت استفاده از رسانه‌ها ریسک چاقی بالا می‌رود. یک دلیل آن تبلیغات خوراکی در میان برنامه ها است.

خواب:

تحقیقاتی درباره کودکان زیر یک سال انجام شد. به گروهی از کودکان زیر یک سال صفحه نمایش رسانه‌ها برای مدت یک ساعت در ساعات پایانی روز نشان داده شد. به گروه دیگر کودکان چیزی نشان داده نشد. نتایج بدست آمده از تحقیقات نشان داد که گروهی که صفحه نمایش را دیده‌اند خواب شبانه کوتاه‌تری نسبت به گروه دیگری که چیزی ندیده‌اند، دارند. دلیل آن می‌تواند اثر نور آبی ساطع شده از صفحه نمایش رسانه‌ها در سرکوبی ترشح ملاتونین (هورمون تنظیم کننده خواب) باشد.

رشد کودک:

بین تماشای زیاد تلویزیون در سنین اولیه کودکی با نقص در مهارت‌های شناختی، زبانی و هیجانی اجتماعی ارتباط بالایی دیده شده است. وقتی تلویزیون و دیگر رسانه‌ها در مرکز زندگی کودک قرار داشته باشد کودک فرصت تعامل کمتری با والدین خود خواهد داشت. این فرصت برای رشد مهارت‌های شناختی و ارتباطی و اجتماعی -هیجانی کودک بسیار  مهم است. همچنین محتوایی که از رسانه نمایش داده می‌شود نیز می‌تواند در روند رشدی کودک تاثیر داشته باشد.

از سوی دیگر شخصیت کودکان نیز با مدت زمان استفاده از رسانه‌ها تحت تاثیر قرار می‌گیرد. تماشای بیشتر تلویزیون احتمالا بیشتر در اطفال و کودکان نوپایی که مشکلات رفتاری یا مشکلات خود کنترلی دارند دیده  می‌شود. کودکانی که در رشد اجتماعی- هیجانی تاخیر دارند نیز معمولا با دادن موبایل و تبلت آرام می‌شوند.

کاربرد رسانه‌ها توسط والدین:

وقتی تلویزیون همیشه روشن باشد حتی زمانی که دیده نمی‌شود تعامل مناسبی بین کودک و والدین شکل نمی‌گیرد. همچنین هرچه مقدار استفاده از ابزارهایی چون موبایل بالاتر برود با میزان کمتر تعاملات کلامی و غیر کلامی و تعارضات بیشتر بین کودک و والدین همراه است.  .

آنچه در قسمت بالا بیان شد برگرفته از تحقیقات فراوان انجام شده تاثیرات رسانه‌ها بر روی کودکان از تولد تا پنج سالگی بوده است. حال سوال این است که چگونه باید تاثیر رسانه ها را در زندگی کودکان و تعامل میان والدین و کودک کنترل کرد؟ در ادامه راهکارهای ساده برای این منظور داده خواهد شد.

چه باید کرد؟

ممنوعیت استفاده از رسانه ها دیجیتال برای بچه های زیر ۱۸ ماه. برای بچه های زیر ۱۸ ماه رسانه های دیجیتال استفاده نشود(مگر ویدیو چت‌ها).

بهترین کیفیت برنامه برای بچه های ۱۸ تا ۲۴ ماه.  اگر می خواهید رسانه های دیجیتال را به زندگی کودک ۱۸ تا ۲۴ ماهه خود وارد کنید برنامه‌هایی با بهترین کیفیت را استفاده کنید. (بهترین کیفیت فقط از نظر شفافیت برنامه‌ها-رزولوشن- نیست بلکه بر اساس برنامه محتوایی و مناسب یک گروه سنی بودن و روند برنامه است).در زمان استفاده از رسانه‌ والدین باید حضور مستقیم داشته باشند. از دادن این ابزار به تنهایی به  کودکان این گروه سنی خود داری کنید.

نگران مساله عقب ماندن کودکان از پیشرفتهای علمی و دنیای روز نباشید. برای شروع استفاده از ابزارهای دیجیتال عجله نکنید. بچه ها هر زمانی که با این ابزار روبرو بشوند طریقه استفاده از آن را یاد گرفته و از آن عقب نخواهند ماند.(یک ویدیوی جالب در ارتباط با اینکه چرا بزرگان تولید کننده رسانه های دیجیتال خود به کودکشان اجازه استفاده از این ابزارها را نمی دهند ببینید.)

برای بچه های ۲ تا ۵ سال محدودیت تماشا و کاربرد رسانه‌ای بگذارید. تنها یک ساعت تماشا و استفاده از رسانه‌ها آن هم  برنامه‌های با کیفیت و با همراهی والدین و یا مراقبین کودک. حضور والدین در کنار کودک به او در فهم آنچه می بینند کمک میکند. همچنین حضور والدین باعث می‌شود محتوایی را که کودک در برنامه آموزش دیده است را در محیط اطراف به کار بگیرد تا نهادینه شود. برنامه هایی که به سرعت تغییر می کنند ( هم از نظر تصویر و هم مطالبی که ارائه می شود) را استفاده نکنید. همچنین برنامه هایی که محتواهای خشونت آمیز دارند برای کودکان مناسب نیستند. محتوایی که برنامه‌ها و رسانه‌ها به کودکتان نشان می‌دهند را بررسی و کنترل کنید. قبل از این که برنامه‌ای را در اختیار کودک بگذارید آنرا تست کنید و سپس با کودکتان بازی کنید.

زمانی که تلویزیون یا دیگر ابزارهای دیجیتال را استفاده نمی‌کنید آنها را خاموش کنید.

ابزارهای دیجیتال را به عنوان ساکت کننده کودک استفاده نکنید. اگر این ابزار برای ساکت کردن کودک راه حل بسیار خوبی است احتمالا ناتوانی برای رشد و توسعه مهارتهای خودکنترلی در کودک وجود دارد. در این باره با پزشک کودکتان صحبت کنید و از او راهنمایی بخواهید.

در زمان خواب، زمان غذا خوردن و زمان بازی‌ با کودک هر گونه صفحه نمایشی را خاموش کنید.

حداقل یک ساعت قبل از ساعت خواب هر گونه ابزار دیجیتال را خاموش کرده و نیز این ابزارها را از اتاق خواب دور کنید.

لطفا پیشنهادات و انتقادات خود را برای ما به آدرس  info@dallii.irارسال کنید.