اگر بخواهیم توصیفی از رشد شناختی به زبان ساده داشته باشیم باید گفت رشد شناختی یعنی مسیری که کودک شما یاد میگیرد، اطلاعات و دانش بدست میآورد و تعاملی که با محیطش دارد. که البته هر کدام از اینها با ابزارهایی در مغز انجام میشود. مثل توجه، ادراک، حافظه و… . در این بخش قصد نداریم درباره این مطالب صحبت کنیم و یا توضیح هر کدام از این تواناییها رو بدهیم. مهارتهای شناختی بچهها به مرور و در سنین مختلف رشد میکند و توانمندتر میشود. اصطلاحا برای هر توانایی نقطه قوتی وجود دارد. مثل توانایی ثبات شی که گفتیم در پنج ماهگی شکل میگیرد.
*** نیازی نیست صبر کنید تا کودک حتما به یک نقطه قوت برسد و بعد بازی و فعالیتی را شروع کنید. هر فعالیتی که باعث رشد یادگیری او شود برای کودک مفید است و به اندازه خودش از آن لذت میبرد. شما به عنوان کسی که با کودک سر و کار دارید او را برای رشد مهارتهای شناختیاش تشویق کنید. مهارتهایی همچون حافظه، تمرکز، توجه و ادراک و …. آنهم تنها با قرار دادن فعالیتهای ساده به صورت روزمره در کارهایتان.(***این مطلب از مرکز آموزش زمان کودکی گرفته شده است.)
در این بازی قرار است با یک فعالیت کاملا ساده فهم و دانش کودک از محیطش را افزایش بدهیم. سن انجام این بازی را از زمانی که کودک میتواند وسیلهای را در دستانش نگهدارد و آنرا در فضا حرکت بدهد تا سنین سه سالگی قابل اجراست.
نحوه انجام بازی
در صورتی که کودک شما هنوز به مرحله نشستن نرسیده است او را روی پاهایتان بگذارید. در این بازی به دو جغجغه احتیاج داریم. اما اگر کودک شما بزرگتر است و میتواند بنشیند یا بایستد او را در مقابل خود روی زمین بگذارید. به کودک بگویید « من یه جغجغه دارم تو هم یکی داری. ببین من با این چیکار میتوانم بکنم.» بعد جغجغه را خیلی سریع در هوا حرکت دهید. به حرکات کودک توجه کنید. ببینید آیا کودک به کار شما نگاه میکند؟ آیا تمایل دارد که خودش هم جغجغهاش را تکان بدهد؟حالا جغجغه را خیلی آرام در بالاترین نقطه بالای سرتان تکان دهید. طوری که کودک حرکت آرام دست شما را ببیند. بعد آنرا پایین آورده و خیلی سریع تکان دهید. هر بار جا و سرعت حرکت جغجغه را تغییر دهید. منتظر اولین حرکت از سمت کودک باشید. همین که کودک جغجغهاش را تکان داد شما هم دقیقا همانند او و در همان مکان و با همان ریتم و سرعت جغجغه را تکان دهید. و در همان حال کاری که کودک میکند را توصیف کنید. بگویید « تو داری جغجغه رو خیلی آروم بالای سرت تکون میدی منم دارم خیلی آروم جغجغه رو بالای سرم تکان میدم»…هر حرکتی که کودک انجام داد شما همانند آینه او، باید همان کار را انجام داده و با کلمات نیز کاری که کودک و شما انجام میدهید را توصیف کنید.
اگر کودک شما بزرگتر است میتوانید علاوه بر جغجغه از وسیله دیگری نیز کمک بگیرید. و توصیف شما در ارتباط با هر دو وسیله و نزدیکی و دوری وسایل با هم باشد.
در این بازی قدرت شنیداری، هماهنگی حرکات چشم و دست، مهارت زبان آموزی، مهارتهای شناختی همچون توجه و تمرکز و نیز مهارتهای هیجانی و اجتماعی و تعامل با دیگران، فهم و دانش محیطی کودک تقویت می شود.
نکته:
لزوما نباید جغجغه داشت تا این بازی را انجام داد. شما میتوانید با دو ظرف پلاستیکی مشابه مثل ظرفهای داروی کودک و کمی حبوبات جغجغه بسازید. فقط نکته مهم این است که طوری آنرا محکم کنید که احتمال خروج حبوبات و بلعیده شدنتوسط کودک وجود نداشته باشد.
تلاش کنید که هر دو جغجغه ای که می سازید کاملا مشابه باشد و گرنه یکی از درگیریهای اصلی کودک در بازی تعویض جغجغهها خواهد بود.