بخش تکمیلی یک بازی هزار قانون:
یک بازی هزار قانون بیش از هر چیز به توجه و تمرکز و انعطاف پذیری شناختی نیاز دارد. انعطاف پذیری چه کمکی به کودک می کند؟
گاهی لازم است که یک فعالیت ذهنی متوقف شود و فعالیت ذهنی دیگری شروع شود. انعطاف پذیری شناختی کمک میکند تا توانایی تغییر و تنظیم در برابرشرایط جدید را داشته باشیم و راه حل های متفاوت و خلاقانهای را برای حل یک مسئله در نظر بگیریم. اگر ذهن ما نتواند از یک موقعیت به موقعیت دیگری خودش را منتقل کند عملکرد ما شبیه به افراد وسواسی خواهد بود. هر گونه تغییری سبب اضطراب ما خواهد شد. خوشبختانه ذهن ما این قدرت را داد که یاد بگیرد توجهش رابر اساس نیاز ما از یک موقعیت به موقعیت دیگر منتقل کند. برای این امر بازی امروز تقویت خوبی محسوب میشود.
برای یک بازی هزار قانون به چند شکل رنگی بزرگ و تعدادی شکلهای رنگی کوچکتر نیاز است. چهار شکل مربع، دایره، مثلث و ستاره را از چهار مقوای رنگی (سبز و قرمز و آبی و زرد) و با سایز بزرگ (حدود بیست سانتی باشند) ببرید. از همین مقواها شکلهای کوچکی همانند شکلهای بزرگ با اندازه سه سانتی و حتی کوچکتر ببرید. طوری شکلهای کوچک را ببرید که حداقل از هر رنگ پنج شکل کوچک مربع، پنج شکل کوچک دایره، پنج شکل کوچک مثلث و پنج شکل کوجک دایره داشته باشید. این کار را برای هر چهار رنگ انجام دهید. کار برش را می توانید با همکاری کودک انجام دهید. خب حالا شما چهار شکل بزرگ و هشتاد شکل کوچک دارید. فرض کنیم مدل برش شکلهای بزرگ شما به این صورت بوده است مربع قرمز، دایره زرد، مثلث آبی و ستاره سبز.
یک بازی هزار قانون را با معرفی شکلهای بزرگ و خواندن رنگ آنها آغاز کنید ( تنها برای کودکان پنج، شش و هفت سال. کودکان بزرگتر با شکل و رنگ آشنا هستند و میتوانید کار را از مرحله بعدی آغاز کنید). به کودک هر شکل را نشان دهید تا شکل و رنگ آن را بگوید. مثلا مربع قرمز، دایره زرد، مثلث ابی و ستاره سبز. شکلهای کوچک را به کودک بدهید و از او بخواهید بدون توجه به رنگ و تنها بر اساس شکلها هر شکل کوچک را روی شکل مشابه خودش بگذارد. در مرحله بعدی به کودک بگویید تنها و تنها بر اساس رنگ عمل کن و شکل را نادیده بگیر. هر رنگ را به روی رنگ مرتبط با خودش بگذار. خب تا اینجا کار چندان پیچیده نبوده اما از این به بعد روال کمی پیچیدهتر خواهدشد.
به کودک بگویید تنها مربع های کوچک همرنگ با مثلث آبی را در داخل مثلث بچین. کودک باید مربعهای کوچک آبی را یافته و تنها آنها را در مثلث آبی بگذارد. همین کار را با شکلهای دیگر نیز انجام دهید. هر بار یک شکل و یک رنگ از شکلهای بزرگ را مد نظرتان قرار دهید و کار را برای کودک پنج وشش و هفت سال تکرار کنید.(برای کودکان بزرگتر در صورتی که مشکلی در انجام کار نداشتند همان یک قانون کافی است و به مرحله بعد بروید. اما اگر احساس نیاز کردید میتوانید همانند گروه کوچکتر عمل کنید).
در مرحله سوم قوانینی که کودک باید رعایت کرده و به حافظه بسپارد بیشتر میشود. به کودک بگویید همه مربعهای کوچک آبی را در داخل مثلث آبی و همه مثلث های قرمز را در داخل مربع بزرگ قرمز بگذار. قوانین بعدی را نیز پس از انجام این مرحله برای کودک بخوانید تا انجام دهد:
همه دایره های زرد کوچک را در داخل ستاره سبز بزرگ و همه ستاره های زرد کوچک را در داخل دایره زرد بزرگ قرار بده.
اگر کودک پنج تا هفت سال شما در جابجایی ها پنج خطا داشت بازی را در همین مرحله با تغییراتی در قوانین تکرار کرده و به مرحله بعد نروید.
در مرحله چهار قوانین بیشتر خواهند شد. به کودک بگویید همه مربعهای کوچک آبی را در داخل مثلث آبی بزرگ و همه مثلث های قرمز کوچک را در داخل مربع بزرگ و همه ستاره های زرد کوچک را در داخل دایره زرد رنگ بزرگ بگذار.
یک بازی هزار قانون در ابتدا بدون زمان بندی انجام میشود اما در مرحله پنجم به بعد زمان هم به بازی اضافه می شود. کودک باید در مدت یک دقیقه قوانین را اجرا کند. از آنجا که در هر مرحله دستور بازی عوض میشود نگهداری دستور تازه در ذهن و عدم مداخله دستور قبلی در حین انجام به کودک در تقویت انعطاف پذیری شناختی و تقویت کارکردهای اجرایی کمک خواهد کرد.
در مراحل ششم بازی پیچیده تر خواهدشد. این بار علاوه بر رنگ عنصر شکل نیز به دستورات اضافه میشود. تا پیش از این کودک دستورات را بر اساس شکل یا رنگ مرتبط انتخاب میکرد یعنی یا رنگ و یا شکل تغییر داشت اما در این مرحله هر دو موضوع شکل و رنگ با هم در دستور بازی قرار میگیرند. به کودک بگویید مربعهای قرمز کوچک را در داخل ستاره سبز بزرگ بگذار.و سپس به ترتیب در هر مرحله قوانین زیر را برای کودک بخوانید تا در مدت یک دقیقه انجام دهد.
ستاره سبز کوچک را به داخل شکل مربع قرمز بزرگ بگذار
مثلثهای کوچک آبی را داخل دایره بزرگ زرد بگذار
دایره های کوچک زرد را داخل مثلث بزرگ آبی بگذار.
مربعهای کوچک سبز را داخل مثلث آبی بزرگ بگذار
دایره های کوچک قرمز را داخل ستاره بزرگ سبز قرار بده
شکلهای ستاره سبز کوچک را در داخل مثلث آبی و شکلهای مثلث آبی کوچک را در داخل ستاره سبز بزرگ قرار بده. این مرحله بشدت سخت و چالشی است و خواهید دید که کودک بارها در گرفتن تصمصم نیازمند تفکر است.همین روال را برای دیگر شکلها نیز ادامه دهید.
نکته:
میتوانید به جای بیان کردن کارتهایی تهیه کنید که در آنها با شکل به کودک نشان داده باشید که تکلیفی که از او میخواهید چیست و کودک آن را انجام دهد. مثلا کارتی که در آن دایره کوچک قرمز با فلش به سمت دایره بزرگ زرد هدایت شده باشد. در این صورت کودک میتواندخودش کارتی انتخاب کرده و بر طبق دستور یک بازی هزار قانون را انجام دهد.
خطا در این بازی شامل گذاشتن اشتباه شکلهای کوچک بر اساس دستورات قبلی و یا بر اساس رنگها یا شکلهای اشتباه می باشد. ممکن است کودک ابتدا شکلی را گذاشته اما بلافاصله متوجه اشتباهش شده و ان را اصلاح کند در این صورت این مورد را به عنوان خطا در نظر نگیرید.
یک بازی هزار قانون در صورتی بر روی موارد هدف تاثیر گذاشته و آنها را تقویت میکند که هر روز یا حداقل سه روز در هفته آن را با کودک تکرار و تمرین کنید.