بازی کاغذهای پاییزی و جاروی مسواکی

برای این بازی به مقداری کاغذ رنگی احتیاج داریم. بسته به سن کودک از دو تا هفت رنگ متفاوت را می‌توان در این بازی استفاده کرد. از هر رنگ تقریبا به اندازه یک مربع ۱۰*۱۰ سانت نیاز است. این مربع ها را با خط کش طوری خط‌کشی کنید که پس از برش مربع‌های کوچک ۱*۱ داشته باشید. برای برش از کودک خود کمک بگیرید. بچه ها از سه سالگی قادرند قیچی را در دست گرفته و کار برش را انجام دهند اگر چه برش‌های آنها هنوز کاملا مرتب و از روی خط نخواهد بود اما قادر هستند تا با کمک شما قیچی کنند. اگر هنوز تمایل ندارید که به کودک سه ساله خود قیچی بدهید خودتان این بخش را انجام دهید. اما اجازه بدهید کودکان چهار سال به بالا این کار را خودشان و با نظارت شما انجام دهند.

همچنین برای این بازی به یک سینی بزرگ و یک مسواک احتیاج داریم. از همان رنگ‌هایی که مربع ها را برش زدید مربع‌های ده در ده و یا بزرگتر نیز برای کف سینی احتیاج دارید. مربع‌ها را با کمی چسب در یکی از انتهاهای سینی بچسبانید و کاغذهای برش داده شده را در سمت دیگر سینی بریزید. حالا از کودک خود بخواهید با کمک مسواک هر تکه کاغذ رنگی را به مربع هم رنگ خودش در سمت دیگر سینی جارو زده و هدایت کند.

کودک سه تا چهار ساله

برای این گروه از کودکان تنها از دو رنگ کاغذ استفاده کنید و اندازه مربع‌ها را دو برابر نمایید. یعنی مربع‌های ۲۰ در ۲۰  ببرید و اندازه مربع‌های کوچک دو در دو سانت باشد. رنگهای استفاده شده باید کاملا متضاد باشند مثل بنفش و زرد (رنگ نارنجی و قرمز برای این گروه مناسب نیست). حالا به کودک خود نشان دهید که  چگونه باید عمل کند. مربع کوچک زردی را انتخاب کرده و به کودک بگویید. « این مربع زرد کوچولو میخواد بره پیش مامانش. – مربع بزرگ زرد را به او نشان دهید- حالا با این مسواک من می‌برمش تا برسه به مامانش.» و همین کار را همزمان به کودک نشان دهید. در مرحله بعدی رنگ بنفش را انتخاب کنید و همان جملات را تکرار کنید و این بار مربع را روی مربع بزرگ بنفش بگذارید. سپس مسواک را به دست کودک بدهید تا مربع کوچولوی بعدی را به مادرش برساند.

این بازی علاوه بر شناخت رنگها به کودکان در تقویت توجه و تمرکز و نیز کسب کنترل بر روی عضلات ظریف دست کمک  خواهد کرد. ورزیدگی عضلات ظریف دست کودک به او در سنین مدرسه کمک می‌کند تا در آن زمان بتواند به راحتی مداد را در دست بگیرد و بنویسد.

کودکان چهار تا هفت سال

برای کودکان بزرگتر تعداد رنگ‌ها به تدریج بیشتر می‌شود. مثلا برای کودک چهار ساله از سه رنگ، ‌برای کودک پنج ساله از چهار تا پنج رنگ، ‌برای کودک شش تا هفت ساله از پنج تا هفت رنگ می‌توانید استفاده کنید. مربع‌های بزرگ را در مقابل کاغذهای خرد شده و در سوی دیگر سینی قرار دهید و از کودک بخواهید با مسواک هر خرده کاغذ را به رنگ خودش برساند.

سطوح دشواری بیشتر

در مرحله بعدی بازی را کمی پیچیده‌تر می‌کنیم. وقتی کودک رنگ‌های هر بخش را جدا و روی مربع مربوط به خودش جارو کرد، ‌از میان ۵ کاغذ رنگی، سه رنگ را انتخاب کنید و دو رنگ دیگر را  به همراه مربع‌های کوچک آن به ظرف یا نایلون منتقل کنید. مربع‌های کوچک سه رنگ انتخابی را با هم مخلوط کنید و همانند بار قبل در سوی دیگر سینی بریزید. حالا از کودک بخواهید به مربع‌های بزرگ خوب نگاه کند و جای هر رنگ را به خاطر بسپارد. این بار روی مربع‌های بزرگ را با یک پارچه بپوشانید و از کودک بخواهید ضمن اینکه مربع‌های هر رنگ را جدا می کند آنها را بدون دیدن مربع بزرگ به مقابل همان رنگ هدایت کند.

این بازی بجز نکات بالا تقویت حافظه دیداری کودک را بر عهده دارد. حافظه دیداری یعنی اطلاعاتی را که ما از طریق حس بینایی بدست می‌آوریم توسط مغز بررسی و در بخش حافظه دیداری ذخیره می‌شوند. هر زمان به این اطلاعات نیاز بود مجددا از حافظه باز خوانی می شود و به کمک ما می‌آید.

جابجایی رنگ

یک مرحله دیگر نیز به این بازی برای بچه های گروه سنی شش تا هفت سال اضافه می‌کنیم. همه رنگها بجز دو رنگ را کنار می‌گذاریم. مثلا دو رنگ آبی و صورتی را انتخاب می‌کنیم. از کودکان بخواهید هر مربع کوچک را با مسواک بجای رنگ مشابه به رنگ دیگر برساند. یعنی مربع‌های کوچک آبی را در مربع بزرگ صورتی و مربع‌های کوچک صورتی در مربع بزرگ آبی جای بدهند. این بازی وقتی جذاب تر خواهد بود که برای آن زمان نیز در نظر بگیرید. یعنی به کودک بگویید دو دقیقه فرصت دارد تا مربع‌ها را به مربع رنگ مخالف خودش برساند. این بازی به تقویت مهار شناختی کودک کمک می‌کند. مهار شناختی یعنی کنترل رفتار، هیجان یا تفکر پیش از انجام کار. قبلا کودک هر رنگ را با دیدن مربع بزرگ به رنگ خودش می‌رساند.  اینک با جابجایی رنگها و اضافه کردن زمان، مهار شناختی کودک را نیز تقویت می‌کنیم.

هدف ما در این بازی تقویت عضلات ظریف دست،‌ تقویت حافظه دیداری، توجه و دقت و تمرکز و مهارت زبان آموزی و مهار شناختی می باشد.

نکته

دادن قیچی به کودک گروه سنی چهار و بالاتر الزامی است. از قیچی‌های کودک استفاده کنید که لبه‌های گرد دارند و در عین حال برای کودکان کم خطر هستند. اجازه دهید مربع‌های خط کشی شده را ببرند و رنگ‌ها را با هم مخلوط کنند.

بجای سینی می‌توانید از میز پذیرایی و یا میز نهار خوری استفاده کنید. در یک سو مربع‌ها را بچسبانید و در سوی دیگر کودک و مسواک با مربع‌های کوچک قرار بگیرند. همچنین می‌توانید بجای سینی از یک مقوا یا کارتن بزرگ استفاده کنید

گاهی کودک سه ساله شما اصرار دارد از انگشت خود برای جارو کردن خردهای کاغذ تا مربع‌های هم رنگ استفاده کند. او را تشویق کنید که این کار را با مسواک انجام دهد. استفاده از مسواک کمک بیشتری به تقویت و کنترل عضلات ظریف دست  می‌کند. اما اگر حاضر نیست این کار را با مسواک انجام دهد بگذارید کار دلخواهش را انجام دهد. در روزهای بعد مجددا کار را با مسواک امتحان کنید.

بهتر است کاغذ رنگی‌ها از نوعی باشد که هر دو روی آن رنگی است. کاغذ رنگی یک رو کار را کمی برای کودک سخت و او را از ادامه بازی منصرف می کند.

خرده های کاغذ را دور نریزید. این بازی را در روزهای آتی نیز می‌توانید به کودک بدهید تا تکرار کند. هر چه کودک شما بیشتر این بازی را انجام دهد دست‌های او ورزیده‌تر خواهند شد.

اگر کودک شش تا هفت ساله شما از این بازی لذت می‌برد می‌توانید تعداد کاغذها را تا ده یا ۱۵ رنگ اضافه کنید. اما در سمت دیگر سینی تنها شش مربع رنگی داشته باشید. به این طریق توجه و دقت کودک بیشتر تقویت می‌شود. بخصوص اگر رنگ‌های نزدیک به هم را استفاده کنید.

در بخش جابجایی رنگ اگر کودک در طی مدت زمان دو دقیقه نتوانست تمام مربع‌های کوچک را در جای خودش بگذارد به او نگویید بازی را باختی یا سوختی. در این بازی‌ها برد و باخت معنا ندارد. تنها اعلام کنید که وقت تمام شد. اگر کودک اصرار داشت که مربع ها را سر جایش بگذارد به او بگوییدکه اگر وقت بیشتری می‌خواهد می‌توانید آنرا در اختیارش بگذارید تا بازی را تمام کند.

در صورتی که این بازی را با کودک خود انجام دادید تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.