ساخت

آنچه امروز گفته می شود یک نکته از نحوه برخورد ما در روبرو شدن با مسائل برای کودکان است. دادن پاسخ هر سوال به کودکان اگر با بر انگیختن حس جستجوگری کودک همراه باشد، در نهایت کودکانی تربیت خواهیم کرد که برای هر مساله ای در آینده به دنبال جواب خواهند بود و به پاسخهای ساده و دم دستی قناعت نمی کنند.

بزرگسالان نقشی جز ایجاد کننده فرصت در یک تجربه عملی نباید داشته باشند. فرصت فکر کردن، فرصت خطا کردن، فرصت زیر و رو کردن آنچه مقابل کودک است به او فرصت تجربه عملی آینده را خواهد داد. اگر این مدل عمل کردن تجربه هر روز شما در زندگی با کودک است نیازی به مطالعه ادامه این مطلب نیست اما اگر تا کنون فرصت پرداختن به آن را نداشته اید فرایند تفکر را با یک تجربه ساخت کوچک برای کودکان فراهم کنید:

مراحل تکمیلی فعالیت ساخت:

چند تکه چوب بستنی فراهم کنید. پیش از آنکه هدف از ساخت را مطرح کنید از کودک بپرسید به سطح چوب بستنی دست بکش… چه جنسی دارد…زبر یا نرم است…آیا همه چوب بستنی هایی که دارد یک اندازه اند؟ همه آنها لبه های یکسان دارند؟ چرا چوب بستنی ها انتهای گرد دارند؟ اگر لبه ها تغییر کند چه شکلهایی می تواند باشد؟

در فرایند فکر کردن آنچه مهم است فرصت اندیشیدن به نوع دیگر است. بنابراین ارزیابی پاسخهای کودک بی معناست. جواب یا پاسخ درست و غلط در خیلی از پرسشهای کودک وجود ندارد. جواب نوع نگاه کودک به مسائل است که میتواند از دید شما درست یا غلط باشد اما لزوما به این معنا نیست که کودک باید این دیدگاه را بشنود. او می تواند نظرش را بدون داوری شما بیان کند.

پس از شناخت کودک از مواد پیش رو فرصت بررسی ارتباط و رابطه بین چوبها می تواند چالش دیگری از تفکر برای کودک باشد. از او بپرسید دو تکه چوب بستنی را به چه شکلهایی می توان در کنار هم قرار داد. هر راه حل کودک بدون بررسی درستی و غلط آن تنها یک شماره می گیرد. این یک راه… این راه حل دوم… برای سومی چه ایده ای داری…

وقتی به این شکل فرصت یافتن رابطه ها را به کودک می دهید او میتواند آنها را از طول، عرض، وسط، شکسته و صاف و … به نمایش بگذارد. یافتن اینهمه رابطه ساده تنها با دو تکه چوب بستنی می تواند حتی برای شما هم لذت بخش باشد.

حالا از او بخواهید به این فکر کند که سه تکه چوب بستنی به چه شکلهایی می تواند در کنار هم قرار بگیرند. به پاسخهای ساده کودک اکتفا نکنید… از او بخواهید شماره دوم، سوم و دهمی را برای شما به نمایش بکشد. می توانید از هر مرحله تفکر کودک عکس بگیرد تا بعدا آنها را با یک ابزار ساده در موبایل بهم بچسبانید تا مسیری از تفکر برایش به صورت فیلم شکل بگیرد.

اگر کودک تنها شکل ساده یک مثلث یا یک خط صاف را در نظر گرفت از او بخواهید در حالی به آنها فکر کند که می تواند نقطه اتصالهای متفاوت داشته باشند. اگر قرار باشد سه تکه چوب تنها از یک نقطه بهم وصل شوند یا اگر نقطه اتصال آنها در وسط یا در یک چهارم آن باشد چه؟ اگر تنها و تنها یک نقطه اتصال داشته باشیم و اگر سه یا دو نقطه اتصال داشته باشیم چه؟ چگونه میتوان شکلی پلکانی به آنها داد؟ از انها بپرسید چطوری میشه با سه تکه چوب بستنی شکلی شبیه پله درست کنیم؟ پاسخها میتوانند بی نهایت متنوع باشند.

همین کار را با چهار و پنج و شش چوب بستنی هم انجام دهید. در هر مرحله کودک فرصت تجربه بیشتری کسب می کند و بدون توجه به هدف ساخت، ایده هایی ناب در ذهنش برای اتصال و نحوه قرار گرفتن چوب بستنی ها شکل می گیرد.

پیش از رسیدن به مرحله ساخت، یک مرحله دیگر را نیز برای تمرین تفکر انجام دهید. به کودک بگویید اگر قرار باشد با این چوب بستنیها چیزی بسازیم چگونه میتوان آنها را بهم وصل کرد. جواب ساده چسب است… اما جوابهای متفاوت تر چه میتواند باشد…. حالا چگونه میتوان آنها را در کنار هم قرار داد که مثل یک دیوار شوند بدون اینکه فرو بریزند؟ به ایده های بچه ها برای فرو نریختن دیوار توجه کنید. گاهی بسیار ساده ولی هوشمندانه بیان می شوند طوریکه کلمه چه جالب را از زبان خودتان خواهید شنید..

چگونه میتوان طوری چوب بستنی ها را به شکل دیوار در روی هم قرار بدهیم به طوری که بین آنها یک زاویه مشخص باشد. می‌توانید برای نشان داده زاویه دو نوک انگشت خود را به هم بچسبانید و زواویه ای که مد نظرتان است را به کودک نشان دهید. حالا این سوال را با زوایای مختلف تکرار کنید.

پس از این مرحله از کودک بخواهید که با چوبهای بستنی یک قاب عکس بسازد. حالا دیدن قاب عکس کودک دیدنی خواهد بود.

فعالیت ساخت با هدف تمرین تفکر، استدلال و حل مساله، تفکر خلاقانه و منطقی برای گروه سنی شش تا نه سال طراحی شده است.