بازی سایه ها -بخش دوم

 در صورتی که این مطلب را نخوانده‌اید از اینجا دریافت کنید.

کودک هشت ماهه تا یک ساله

بازی سایه را با کودک انجام دهید. لزوما نیازی نیست که این بازی را در ساعت قبل از خواب انجام داد. می‌تواند هر ساعتی از شبانه روز-به شرط فراهم بودن فضای نیمه تاریک- این بازی را با کودک انجام دهید اما از آنجا که این بازی ریتم آرامی دارد میتواند به عنوان بازی پیش از خواب نیز به کار رود. اگر در طی روز این بازی را انجام می‌دهید پرده اتاق را کشیده و فضا را کم نورتر کنید و از یک چراغ خواب ایستاده که اجازه آزادی به هر دو دست شما برای فعالیت بدهد استفاده کنید.

از قبل تصمیم بگیرید که این بازی قرار است بر اساس داستانی پیش برود یا بدون برنامه ریزی و بر اساس نیاز لحظه ای خواهد بود. اگر در این کار تازه کار هستید و نمی‌توانید ریتم یک داستان را حفظ کنید، بهتر است فضای کلی یک داستان کوتاه را در ذهن داشته باشید و بر اساس آن سایه‌ها را روی دیوار هدایت کنید. می‌توانید در بعضی از مواقع از کودک بخواهید دستورات ساده شما را در میان داستان انجام دهد. برای مثال داستان جوجه اردکی که از تخم بیرون آمده و دنبال مادرش می‌گردد را تعریف کنید. شخصیت‌های این داستان جوجه اردک، گربه، قورباغه و سگ هستند. می‌توانید از عروسک‌های کودک برای انداختن سایه‌ها یا ساختن این شکل‌ها با انگشتان دست و یا یک نماد کاغذی استفاده کنید. در میان داستان به کودک بگویید میری قورباغه رو ناز کنی؟ خواهید دید که کودک به سمت سایه می‌رود و آن را ناز می‌کند. این داستان را تا انتها به پیش ببرید و در میانه کار از کودک بخواهید فعالیتی را در داستان ایفا کند. مثلا صدای گربه را در بیاورد. سگ را بوس کند. همانند اردک بال بزند و مشابه آن.

کودک شما در سن هشت ماهگی تا یک سالگی قادر به درک رابطه علت و معلولی می‌شود.رابطه علت و معلولی یعنی رابطه بین عمل و نتیجه آن. به ‌همین دلیل کودک می‌تواند بفهمد با روشن شدن چراغ سایه تولید می‌شود و می‌تواند بداند با گرفتن شکل‌ها و حرکتشان در مقابل نور، سایه‌ها حرکت کرده و جاندار می‌شوند. این رشد مهمی از مراحل شناختی کودک شماست. در این سن آنها همچنین متوجه می‌شوند که می‌توانند در محیط اثری ایجاد کنند. برای همین دستشان را در مقابل نور چراغ قوه شما می‌گیرند. این بازی فرصت خوبی برای تجربه اثر بخشی آنها بر محیط است.

یک تا دو سالگی

وقتی کودک شما بزرگتر می شود بازی سایه بجز تقویت ردگیری بینایی یه بازی مفرح برای کودک است. در این سن می‌توانید بازی را برای کودک کمی جذاب‌تر کنید. مثلا با دستتان شکل یک پرنده در حال پرواز را نشان دهید. برای این پرنده صدایی تولید کنید و حتی جملاتی را از زبان این پرنده  نظیر اینکه  چقدر کودک را دوست دارد و می‌خواهد با او دوست شود بیان کنید و به آن جان بدهید از کودک بپرسید که او هم تمایل به دوستی با پرنده دارد. بچه های کوچکتر شاید دوست داشته باشند این سایه را ناز کنند اما بچه‌های بزرگتر می‌توانند خودشان با دستشان پرنده‌ای ساخته و در کنار سایه دست شما قرار بگیرند.

در یک تا دو سالگی کودک از فعالیت پنهان شدن اشیا لذت میبرد. آنها نام اشیا را تا حدودی میدانند و از اینکه شی پنهانی را پیدا کنند شگفت زده می شوند.

برای این گروه سنی بهتر است علاوه بر داستان گویی با سایه‌ها مطالب دیگری را نیز اضافه کنید. مثلا به کودک نشان دهید که با نزدیک شدن دست شما به چراغ سایه شما بزرگتر و با دور شدن آن سایه کوچکتر می‌شود. این کار را میتوانید با همراه کردن یک صدای جالب هیجان انگیز کنید. هر زمان که سایه بزرگتر شد صدای شما هم بم و بلندتر و هر وقت کوچکتر شد صدای شما هم ریز و کوتاه شود.

 از آنجا که کودک از بازی پنهان شدن اشیا لذت می‌برد همین کار را با سایه‌ها نیز انجام دهید. از کودک بخواهید دستش را در برابر نور نگهدارد. او را متوجه سایه‌اش روی دیوار کنید و سپس دست خودتان را جلوتر از دست او به طوری که متوجه آن نشود در مقابل نور قرار دهید. سایه دست کودک ناگهان پنهان می‌شود. از او بپرسید پس سایه دستت کجا رفت؟ و بعد دستتان را بردارید و او را ذوق زده کنید. این کار را با هیجان‌های مخصوص کودکان و تعجب های آنها همراه کنید.  در میانه داستان برای پنهان کردن سایه ها از یک پارچه در مقابل نور استفاده کنید.

همچنین می‌توانید با استفاده از طلق‌های رنگی- طلق‌های رنگی را می‌توانید از فروشگاههای لوازم التحریر تهیه کنید.- و یا نایلونهای رنگی برای جان بیشتر بخشیدن به فضای داستانتان بهره بگیرید. می‌توانید فضای شب داستان را با قرار دادن یک طلق سورمه‌ای مقابل نور و یا غروب را با رنگ نارنجی یک نایلون تداعی کنید….

این گوی و این میدان . همه چیز برای تجربه شما و کودکتان مهیاست. از بازی با این معجزه خداوند لذت ببرید.

نکته:

می‌توانید برای داستانتان شکلهایی ساده با مقوا بریده و بر روی یک سیخ چوبی کباب چسبانده و در حین بازی با نور، شخصیتهای عروسکی داشته باشید. در صورتی که نقاشی شما خیلی خوب نیست از کتابهای قدیمی کودکتان کمک بگیرید و عکسهایی که به خوبی نماد شخصیتهای شما باشد را انتخاب و با قیچی ببرید. فراموش نکنید که تصاویر و رنگ و شکل آنها درمقابل نور و در بازی شما پیدا نخواهند بود. تنها حاشیه برش شما مشخص خواهد بود. بنابراین شکلهایی که بیشتر از همه نماد شخصیتهای شماست را انتخاب کنید.

آباژور بدلیل داشتن کاور در اطراف لامپ مناسب برای این بازی نیست مگر اینکه کاور آنرا جدا کنید تا نور به طور مستقیم بتابد.

اگر چراغ مطالعه ندارید می‌توانید موبایلتان را بوسیله چیزی تکیه دهید که از نور آن برای بازی روی دیوار استفاده کنید و در عین حال هر دو دست شما برای فعالیت و بازی آزاد باشد.

بازی را روی دیوار و ترجیحا در فاصله یک متری زمین انجام دهید. چرا که در بعضی از قسمت‌ها از کودک می‌خواهیم اثری بر داستان داشته باشد. اگر سایه‌ها در فاصله بالاتری قرار داشته باشند دسترسی کودک محدود خواهد شد.

در  گروه سنی هشت ماه تا یکسال کودکان قادرند دستورات ساده‌ای را پیروی کنند. به همین جهت بازی سایه کمک می‌کند که کمی در آن دخالت موثر داشته باشند. مثلا اینکه الان دستت رو بیار جلوی نور… با این کار کودکان هم دستور ساده شما را انجام داده و هم اثری بر محیط گذاشته‌اند.

اگر کودک در میان داستان از دستور شما سر باز زد، بازی را نیمه تمام رها نکنید. جمله را به شکل دیگری به انتها ببرید. گاهی برای بچه‌ها ناشناخته‌ها جذاب نیستند و تا با آن رابطه دوستی برقرار نکنند حاضر به نزدیکی با آن نخواهند بود. به کودک فرصت دهید که ناشناخته‌ها برایش آشنا شوند.

اگر کودک شما علاقه دارد که دائما در وسط داستان شما بپرد به او نقشی کوتاه در داستان بدهید که بر اساس نقشش در داستان حضور داشته باشد این کار ضمن جلب توجه بیشتر او به روند داستان صبر را نیز به کودک آموزش می‌دهد.

در صورتی که این بازی را انجام دادید لطفا نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.