بازی شناختی چیست؟

مهمترین موهبتی که به طور طبیعی هر انسانی در اختیار دارد مغز اوست. ساختاری پیچیده که قادر است با ابزارهای خود (مهارتهای شناختی) دنیای بهتری برای ما بسازد. اما نکته مهم این است که مغز یک ویژگی مهم دارد و آن این است که مغز ما تمایل دارد برای هر کاری کمترین مقدار انرژی ممکن را مصرف کند. مقتصد بودن مغز باعث می‌شود که ما کمترین تلاشی برای استفاده و باز کردن این جعبه ابزار داشته باشیم. اما از طرف دیگر ما هر چه جعبه ابزار کارآمدتری داشته باشیم و ابزارهای ما آماده‌تر باشند ما در دنیای پیش رو موفق‌تر عمل خواهیم کرد. یعنی ما قادریم بهتر مطالب را ببینیم و درک کنیم، بهتر آنها را به خاطر بسپاریم، در زمان درست با انجام تغییر و تبدیل‌هایی روی اطلاعات بدست آمده آنها را در شرایط دیگر به کار بگیریم و از آنها برای حل مسایلمان بهتر کمک بگیریم یا اینکه برای رسیدن به نتیجه دلخواه خواسته‌های خود را به تاخیر انداخته یا تغییر دهیم. همه اینها مهارتهای شناختی مغز ماست که با اسامی دیگری معرفی می‌شوند. یعنی توجه و تمرکز، حافظه کاری، انعطاف پذیری شناختی، خلاقیتَ، حل مساله، تفکر، بازداری پاسخ و…

اما چرا بازیهای شناختی مهم هستند؟ یک دلیل مهم این است که بر اساس نتایج تحقیقات بیشماری نشان داده شده است که مغز ما بر اثر بازی و فعالیت‌های جذاب قادر به تولید مسیرهای نورونی و ارتباط‌های عصبی بیشتر است. این یعنی جعبه ابزاری کارآمدتر.

در عین حال بازی برای ما چه بچه‌ها و چه بزرگسالان فعالیتی جذاب است که بدون نیاز به فشار و اجبار می‌توانند مدتها ما را مشغول کرده و در کنار مشغولیت فرصت تمرین و تکرار مهارتهای مهم زندگی را برای ما فراهم کنند. از این نظر بازیهای شناختی هدفمند برای تمرین این مهارتها لازمند.