رابطه بین بازیهای شناختی و کارکردهای اجرایی
شرط موفقیت چیست؟
برای موفقیت ما باید بتوانیم از امکاناتی که در اختیار داریم بهترین استفاده را بکنیم. اولین امکاناتی که به طور طبیعی در اختیار همه ما قرار دارد مغز پیچیده و پر رمز و راز ماست. مغز ما امکانات ویژهای دارد. ما میتوانیم به یک موقعیت و آنچه در پیش روست توجه کنیم و با تمرکز، به درک متفاوتی از آنچه مقابلمان است برسیم. میتوانیم اطلاعات را به حافظه بسپاریم تا در موقعیتهای دیگر به کار بگیریم. میتوانیم خواستههای خودمان را برای رسیدن به هدف به تاخیر بیاندازیم یا برای رسیدن به یک موقعیت بهتر آن را خلاقانه به موقعیت دیگری تبدیل کنیم. میتوانیم برای مسايلی که پیش روی ماست فکر کنیم و راه حلهای جدیدی ابداع کنیم. همه این امکانات در جعبه ابزار مغز ما قرار داد.
با نگاهی به لیست مهارتهای مورد نظر سازمان همکاری و توسعه اقتصادی رابطه بین مهارتهای مغزی و مهارتهای مورد نیاز را درک خواهیم کرد. مغز ما این امکانات را به طور بالقوه در اختیار دارد. اما به کارگیری این امکانات به تلاش بیشتر نیاز دارد. مغز ما حسابگر است و سعی دارد در تمام موقعیتها کمترین انرژی را برای هر موجههای مصرف کند. در این صورت چگونه میتوان از این جعبه ابزار استفاده کرد و آن را برای موفقیت خود و کودکانمان به کار بگیریم؟
اجازه بدهید با هم نگاهی به جعبه ابزار مغزمان بکنیم و ببینیم یک یک این ابزارها چه هستند و چه کارایی دارند و عدم کارکرد درست آنها چه مشکلاتی برای ما ایجاد میکند و اینکه چطور میتوانیم هر کدام از این ابزارها را به یک سوپر ابزار با کارایی بهتر تبدیل کنیم.
بگذارید از یکی از مهمترین ابزارها که تقریبا در تمام فعالیتهای ما مشارکت و حضور دارند و بدون آنها میتوان گفت یادگیری اتفاق نخواهد افتاد بگوییم: «کارکردهای اجرایی»
کارکردهای اجرایی چیست؟
کارکردهای اجرایی چه اهمیتی برای ما دارند؟
کارکردهای اجرایی در واقع برج مراقبت مغز ما محسوب میشوند. این کارکردها به ما اجازه میدهند که اطلاعات محیطی (چه اطلاعات لمسی، چه دیداری و شنیداری و …) را به صورت دستچین شده وارد حوزه آگاهی خود کنیم. این کار بر اساس علاقمندیها، یادگیریهای قبلی، اولویتها و حتی ترسها و هیجانات ما صورت میگیرد. برای مثال من در یک محیط ممکن است اول سردی هوا را حس کنم و به آن آگاه شوم اما دیگری در همان شرایط ممکن است ابتدا رنگهای جذاب محیط را ببیند چرا که او تمایل بیشتری به حضور در جمع افراد دارد و من ترس بیشتری از اینکه ممکن است سرما بخورم… البته ما این قدر آگاهانه هم به محیط توجه نمیکنیم. ترجیحات ما قبلا در جایی از مغز ثبت شده و در زمان نیاز، این ترجیحات بر نوع انتخابهای ما و همچین ورود اطلاعات اثر میگذارند.
پس از دریافت اطلاعات حسی حالا ما توجهمان را بر یک نوع خاص از اطلاعات، بسته به نیازمان متمرکز میکنیم. پس ما میتوانیم انتخاب کنیم که بر چه چیزی در محیط یا یک موقعیت توجه کنیم. این انتخاب به این دلیل اتفاق میافتد که ما محدودیت زیادی در منابع توجه خود داریم. بیایید محیط را به یک اتاق تشبیه کنیم. البته یک اتاق تاریک. نوری که به این اتاق میاندازیم تا به اشیاء موجود در محیط آگاه شویم و یا آنها را ببینیم در واقع چراغ قوه مغز ما یعنی توجه و تمرکز است. توجه و تمرکز ما نمیتواند در یک زمان بر روی تمام اشیاء محیط نور کافی بیاندازد به طوری که ما جزییات مربوط به آن را به طور کامل درک کنیم. در هر زمان یکی از اشیاء داخل اتاق را میتوانیم با نور چراغ قوه ببینیم و بقیه اشیاء در هالهای از تاریکی و روشنی قرار دارند. از آنجا که چراغ قوه ما آنقدرها بزرگ نیست پس مدیریت آن بر روی مطالبی که مورد نیازمان است به ما در یادگیری موثرتر و اثر گذاری بهتر روی مغز کمک میکند.
اما این مدیریت چگونه صورت میگیرد؟
برای مثال شما هر روز به پارک نزدیک منزل میروید و در آن گردش میکنید و محرکات محیطی را هم دریافت میکنید. اما اگر من به شما درباره یک گل خاص با رنگ و شکل خاصی بگویم و به شما آمادگی ذهنی بدهم احتمالا بار بعدی که در پارک گردش میکنید شما نسبت به دیدن این گل به صورت فعالانه بیشتر حساس خواهید شد تا دفعات قبلی که به پارک میرفتید. این ویژگی را ایجاد حساسیت میتوان نامید. پس اگر من بخواهم مغز من فعالانه به سراغ موارد خاصی برود باید او را به آن سمت هدایت کنم.
اما چگونه میتوان توجه و تمرکز را برای این کار تمرین داد؟
سادهترین کار برای تمرین مغز و مهارتهای شناختی استفاده از بازیها و فعالیتهای جذاب است. هم اکنون روی سایت دالی با جستجوی «توجه و تمرکز» می توانید بازیهای فراوانی را پیدا کنید. بر ای مثال بازی این را نگو را مطالعه کنید.
مطلب بازی شناختی را نیز مطالعه فرمایید.
ادامه مطلب بازیهای شناختی و کارکردهای اجرایی را می توانید با عنوان بازیهای شناختی و حافظه کاری و بازداری پاسخ دنبال کنید.
سلام. ممنونم بابت اطلاعاتی که با مادرها در میون می ذارید.
آیا میشه بازی ها رو به شکل دیگه ای در زندگی شخصی هم وارد کرد. به طوری که تمرکزمون رو کارهامون بیشتر باشه؟
سلام ممنون از پیامتون. اگر بازی رو از قالبش بیاریم بیرون دیگه شکل بازی نخواهد بود اما اهداف بازیها رو همیشه میشه توی زندگی استفاده کرد. برای مثال یه لیست خرید میتوانه به جای نوشته شدن با استفاده از مدلهای یادیار به خاطر سپرده بشه برای تمرین حافظه . یا اینکه میشه دفتر خاطرات روزانه داشت که درباره آنچه که در روز رخ میده آرزوها و احساسات در آن بنویسیم. این کار به تمرکز روی کارها و اهداف کمک میکنه. در آینده تلاش می کنیم در این زمینه هم پستی بگذاریم
سلام به شما دوست عزیز.
بازی های شناختی واقعا جذاب و سرگرم کننده ان. هم برای من مادر و هم برای فرزندم.
سلام به شما همراه عزیز. بله بازی به طور کلی جذاب و سرگرم کننده هستند اما بازیهای شناختی علاوه بر این ویژگی هدفمند بودن و تلاش برای تمرین مهارتهای شناختی رو هم به همراه دارند. امیدوارم مجموعه بازیهای دالی برای شما و خانواده کارآمد باشه.موفق باشید
نظر دهید